Οι Δόλοπες ήταν αρχαίο ελληνικό φύλο εγκατεστημένο γύρω από την οροσειρά των Αγράφων στην κεντρική Ελλάδα. Η περιοχή εγκατάστασης τους ονομαζόταν Δολοπία και περιλάμβανε μία σημαντική έκταση με κέντρο το βόρειο τμήμα του σημερινού νομού Ευρυτανίας. Κύρια πόλη τους ήταν η Κτημένη, που βρισκόταν στην θέση του σημερινού χωριού Κτημένη
Οι Δόλοπες ήταν συγγενικό φύλο των Αιτωλών με τους οποίους συνόρευαν στα νότια. Παρακλάδι τους ήταν οι Δρύοπες οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι λίγο νοτιότερα, στην περιοχή της μετέπειτα Δωρίδας και διασκορπίστηκαν μετά την κάθοδο των Δωριέων. Άλλα συγγενικά φύλα των Δολόπων με τα οποία είχαν κοινή ιστορία ήταν οι Αγραίοι, οι Απεραντοί και οι Αθαμάνες οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι στα βόρεια του σημερινού νομού Αιτωλοακαρνανίας. Συχνά αναφέρονται και αυτοί ως Δόλοπες.
Οι Δόλοπες φαίνεται πως μέχρι τον 6ο αιώνα π.Χ παρέμεναν αυτόνομοι. Ανήκαν στην Δελφική Αμφικτυονία και εκπροσωπούνταν στο αμφικτυονικό συνέδρειο με δύο ψήφους. Από τον 6ο αιώνα βρίσκονταν για μεγάλες περιόδους κάτω από την εξουσία των ισχυρότερων γειτόνων τους, αρχικά των Θεσσαλών και αργότερα των Αιτωλών. Το 374 π.χ. υποτάχτηκαν στον τύραννο των Φερρών Ιάσονα. Τα χρόνια που ακολούθησαν υποτάχτηκαν στους Μακεδόνες και την συνέχεια έγιναν μέρος της Αιτωλικής Συμπολιτείας μέχρι την Ρωμαϊκή κατάκτηση το 168 π.Χ. Όπως αναφέρει ο Παυσανίας οι Δόλοπες είχαν εξαφανιστεί ως λαός κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ.
Δολοπία
Η Δολοπία υπαγόταν στην εξουσία του
Πηλέα, που την παραχώρησε στον Φοίνικα. Σ' αυτόν ο Πηλέας εμπιστεύθηκε και
το γιό του Αχιλλέα, για την εκπαίδευση και την καλή του κατάρτηση. Τον Αχιλλέα
ακολούθησε στον Τρωϊκό πόλεμο και ο Φοίνικας με στρατό Δολόπων και με οπλισμό
τόξα και σφεντόνες. Η Δολοπία βόρεια γειτόνευε με τους Δρύοπες, που κατοικούσαν
περί το "Δρυόπιο όρος" δηλαδή τον Τυμφρηστό - Βελούχι και ο Βασιλιάς τους
Μελανέας ίδρυσε την πόλη Οιχαλία στην οποία έδωσε το όνομα της γυναίκας του.
Οι Δόλοπες ως λαός συγκροτημένος,
αναφέρεται σε διάφορους πολέμους. Το 480 π.χ. υποτάσσονται στον Ξέρξη και δίνουν
σ' αυτόν "γην και ύδωρ" . Το 420 π.χ. συμμαχούν με τους Αινιάνες και τους
Θεσσαλούς κατά της Ηράκλειας (Τραχίνας). Το 374 π.χ. υποτάσσονται στο βασιλιά
των Φερών. Το 344 π.χ. συντάσσονται με το βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο. Το
323 π.χ. συμμαχούν με τους Αθηναίους κατά το Λαμιακό πόλεμο. Επίσης αναφέρονται
και κατά τους εμφυλίους πολέμους των Ρωμαίων. Προσλαμβάνονταν στους πολέμους για
να απασχολούν με τον ελαφρό τους οπλισμό (τόξα και σφεντόνες) τους αντιπάλους
κατά τη διάρκεια της μάχης. Οι
Δόλοπες εξαφανίστηκαν κατά τα τελευταία προ Χριστού ή τα πρώτα μετά Χριστόν
χρόνια. "Ου γαρ έτι ήν Δολόπων γένος", γράφει ο Παυσανίας.
Αρχαία Κτημένη
Ο πρώτος οικισμός ανάγεται στην αρχαιότητα, όπως το μαρτυρούν υπολείμματα από παλιά τείχη και αρχαίους τάφους. Πάνω από το Φουρνά, στην κορυφή του λόφου του Προφήτη Ηλία, υπάρχουν θεμέλια αρχαίου τείχους πάχους 2,50 μ. με λίθους ογκώδεις ορθογώνιους και σφυρηλατημένους με μυτερή σμίλη, οι οποίοι μεταφέρθηκαν εκεί από άλλο μακρινό βραχώδη τόπο. Αυτό το τείχος περιβάλλει την κορυφή του λόφου του Προφήτη Ηλία. Τέτοιοι λίθοι σώζονται και στο κάτω μέρος του χωριού. Και κατά τη διάνοιξη θεμελίων οικοδομής βρέθηκε κομμάτι κιονόκρανου.
Επίσης στη θέση "Καστρί" του συνοικισμού Μαυρόλογγος του Κλειτσού σώζονται ερείπια αρχαίου φρουρίου. Αυτό δείχνει ότι κατά την αρχαιότητα υπήρχε εκεί πόλη ή κάποιο κέντρο της αρχαίας Δολοπίας, πιθανόν η Κτημένη, που ήταν η έδρα του βασιλιά των Δολόπων. Ιδρυτής της θεωρείται οήρωας Κτήμενος. Κοντά στην Κτημένη υπήρχε η Θεσσαλική πόλη Αγγειαί, πιθανόν κοντά στη σημερινή Ρεντίνα. αναφέρεται ότι οι Κτημένιοι ήρθαν σε ρήξη με τους Αγγειούς για τα σύνορα (πιθανόν για το σημερινό οροπέδιο Ζαχαράκη).
Από όλα αυτά τα ευρήματα που συμπτωματικά ήρθαν στο φως, φαίνεται η ανάγκη για συστηματική έρευνα και ανασκαφή της περιοχής από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, με σκοπό την ανάδειξη των θησαυρών που κρύβει μέσα της η γη της Ευρυτανίας.
Παρότι η αρχαιολογική σκαπάνη δεν δούλεψε ακόμη αρκετά τον Ευρυτανικό χώρο υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η στην περιοχή ζούσαν άνθρωποι ήδη εδώ και 7.000 χρόνια. Τα ευρήματα που υπάρχουν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο φτάνουν μέχρι και το 5.000 π.Χ.!
Είναι επόμενο λοιπόν να σκεφτεί κανείς ότι μια εκτεταμένη έρευνα θα έφερνε στο φως εξαιρετικά ενδιαφέρουσες αποδείξεις για τον τρόπο ζωής εκείνων των ανθρώπων.
Ο αρχαιολόγος Γ. Εμμανουηλίδης πιστεύει ότι "ανασκαφική έρευνα στην Ευρυτανία είναι βέβαιο ότι θα προσέφερε νέα στοιχεία, κυρίως δια τους απομεμακρυσμένους εκείνους χρόνους της εγκατάστασης των πρώτων Ελλήνων και της βαθμιαίας πολιτιστικής εξελίξεως των μέχρι και των κλασσικών χρόνων. Διότι η περιοχή ήτο καταφύγιον κατά την εποχή εκείνη των επιδρομών και των διώξεων λόγω των απόκρημνων βουνών και των φυσικών οχυρών θέσεων"
ΠΗΓΗ
1 2 3
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ...