Ο Στρατηγός Κατσιμήτρος γεννήθηκε στον Κλειτσό Ευρυτανίας το 1886 και μετά την επιτυχή αποφοίτηση του από την Σχολή Εφαρμογής Αξιωματικών, πήρε μέρος σ’όλους τους πολέμους απ’το 1912 έως το 1941 με άριστα πάντοτε αποτελέσματα. Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου υπηρέτησε σε διάφορες επιτελικές θέσεις του Υπουργείου Στρατιωτικών και του Γενικού Στρατηγείου, συμπλήρωσε δε τη στρατιωτική του κατάρτιση φοιτώντας στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου το έτος 1925.
Προήχθη στο βαθμό του Υποστράτηγου την 11 – 1 – 37 και διετέλεσε Διοικητής της 7ης Μεραρχίας Δράμας, της 9ης Μεραρχίας Κοζάνης και από της 9ης Φεβρουαρίου του 1938 έως και την 30η Απριλίου του 1941 ήταν Διοικητής της 8ης Μεραρχίας Ηπείρου με έδρα τα Ιωάννινα.
Ο Κατσιμήτρος δεν ήταν απλώς ένας άξιος ηγήτορας. Ήταν δεμένος με τη μεραρχία του αλλά και με τη γη της Ηπείρου, σαν ένα σώμα. Από το 1938, όταν ανέλαβε τη διοίκηση τηςVIII Μεραρχίας, αδιαφορώντας για τις εξελίξεις της διεθνούς πολιτικής, είχε αφιερωθεί στο να καταστήσει την Ήπειρο αληθινό προμαχώνα. Και όταν κατέστη φανερό, ότι η περιοχή του θα ήταν ο πιθανότερος στόχος μιας εισβολής, κινητοποίησε ολόκληρο τον άμαχο πληθυσμό. Με τις πενιχρές πιστώσεις που του δόθηκαν από τον Απρίλιο του '39 και με την εθελοντική προσφορά των πατριωτών κατοίκων της Ηπείρου ανέσκαψε όλα τα σημεία από όπου περίμενε επιθέσεις.
Έστησε πρόχειρα αντιαρματικά εμπόδια, έφτιαξε πολυβολεία σε σταυροδρόμια κι έκρυψε τα λίγα πυροβόλα που του δόθηκαν ακόμα και σε ορεινές σπηλιές! Όλοι οι αξιωματικοί του είχαν επανειλημμένα αναγνωρίσει το έδαφος και γνώριζαν τυφλά ο καθένας τον τομέα του. Η Ήπειρος ήταν η μόνη περιοχή της χώρας που βρισκόταν από καιρό σε πολεμικό οργασμό. Κι επιπλέον, η μεραρχία της είχε ζήσει δύο επιστρατεύσεις, μια τον Αύγουστο του '39, όταν επισημάνθηκαν οι ελλείψεις και μια δεύτερη, τελική, από τις 23 Αυγούστου του '40. Στις 5 Οκτωβρίου η VIII Μεραρχία βρίσκεται πλήρως επιστρατευμένη στις θέσεις της, ενισχυμένη με ένα σύνταγμα ευζωνικό, το 42 της Λαμίας, που έφερε τη δόξα της Μικρασιατικής εκστρατείας στη σημαία του, ένα σύνταγμα ορειβατικού πυροβολικού και μια μοίρα βαρέως πυροβολικού.Το πρόβλημα όμως για τον Κατσιμήτρο ήταν πώς να διαθέσει τις δυνάμεις του. Το μέτωπο που ήταν υποχρεωμένος να υπερασπίσει εκτεινόταν από την Ηγουμενίτσα μέχρι τις δυτικές υπώρειες της Πίνδου και συγκεκριμένα την περιοχή της ακριτικής Κόνιτσας. Σε αδρές γραμμές το μέτωπο αυτό στηριζόταν στον ρου του ποταμού Καλαμά, με φορά κάπως λοξή από τα νοτιοδυτικά προς τα βορειοανατολικά. Η διαμόρφωση του εδάφους έδειχνε ότι το ισχυρότερο σημείο του μετώπου βρισκόταν στη φυσική στενωπό του Καλπακίου (Ελαία).
Ο Κατσιμήτρος είχε μελετήσει τα πάντα. Κι αποφάσισε να τα παίξει όλα για όλα. θα συγκέντρωνε τον κύριο όγκο των δυνάμεων του στο Καλπάκι κι εκεί θα έδινε την αποφασιστική μάχη. Πίστευε, ότι εκεί θα στρεφόταν η κύρια επίθεση των Ιταλών, διότι το Καλπάκι αποτελούσε την κύρια διάβαση προς τα Γιάννενα. Και δεδομένου, ότι οι ιταλικές μεραρχίες ήταν πεδινής συνθέσεως —πλην της ΤΖΟΥΛΙΑ, η οποία όμως είχε προσανατολιστεί στον τομέα της Πίνδου— αναγκαστικά θα πορεύονταν προς το Καλπάκι. Η απόφαση του Κατσιμήτρου να τα δώσει όλα για όλα στο Καλπάκι είχε όχι μόνο τα χαρακτηριστικά μιας ακλόνητης πίστεως στο σχέδιο του αλλά κι ενός προσωπικού πείσματος, που τον έκανε να έρθει σχεδόν σε ρήξη με το Γενικό Επιτελείο.
Ο Κατσιμήτρος είχε βεβαίως υπόψη του, ότι όταν θ' άρχιζε η ιταλική επίθεση τα ισχνά τμήματα προκαλύψεως που είχαν παραταχτεί στα αλβανικά σύνορα θα υποχωρούσαν μέχρι τον Καλαμά και το Καλπάκι, δίνοντας μάχες επιβραδυντικές τμήματα προκαλύψεως είναι μικρές στρατιωτικές μονάδες που δέχονται τις πρώτες επιθέσεις του εχθρού και οπισθοχωρούν προς την κύρια γραμμή άμυνας.Σκοπός τους είναι να επιβραδύνουν την γρήγορη επίθεση του εχθρού προς την κεντρική γραμμή άμυνας.Είναι και τα τμήματα που έχουν και τις μεγαλύτερες απώλειες και στις μάχες του 1940 έδειξαν έναν ηρωισμό αντάξιο της Ιστορίας μας..
Αλλά εκεί και ιδιαίτερα στο Καλπάκι, όπως αργότερα έγραψε ο ίδιος θα αντέτασσαν «...σταθεράν άμυναν, άνευ ιδέας υποχωρήσεως...» Το Γ.Ε.Σ. όμως έβλεπε την κατάσταση πιο «σφαιρικά». Από τις αρχές Αυγούστου τον '40, υπενθύμιζε με αλλεπάλληλες διαταγές στον Κατσιμήτρο, ότι η κύρια αποστολή της μεραρχίας του ήταν να καλύψει το δυτικό πλευρό του «θεάτρου πολέμου τηςΔυτικής Μακεδονίας» και να αποφράξει τις οδεύσεις προς την Αιτωλοακαρνανία, μέχρις ότου συμπληρωθεί η γενική επιστράτευση.
Ο Παπάγος , γνωρίζοντας, ότι ο Κατσιμήτρος δεν ήταν διατεθειμένος να παραχωρήσει ούτε σπιθαμή γης στο Καλπάκι του έστειλε μάλιστα, στα τέλη Αυγούστου του '40, προσωπική επιστολή δια χειρός του τότε ταγματάρχη Γεωργίου Γρίβα. Η επιστολή του Παπάγου προς τον Κατσιμήτρο μετά τις συστάσεις να μη εξαντλήσει τις δυνάμεις του σε μεμονωμένες μάχες κατέληγε με την εγκάρδια φράση:
«Πιστεύω ακραδάντως, ότι η τιμή των Ελληνικών όπλων δεν θα ήτο δυνατόν να είναι εμπεπιστευμένη εις καλλίτερος χείρας από τάς ιδικάς σου.Σε ασπάζομαι εγκαρδίως.ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΣ Αντιστράτηγος»
Το ΓΕΣ καλούσε μάλιστα την Όγδοη Μεραρχία να υποχωρήσει σε δεύτερη γραμμή άμυνας και να πολεμήσει, αν ήθελε να πολεμήσει, τους Ιταλούς πολύ πιο πίσω από την αμυντική γραμμή Ελαίας(Καλπάκι) - Καλαμά, εκεί που γράφτηκαν τελικά οι πρώτες, οι πιο μεγάλες σελίδες του Έπους του ’40.
Τότε, ένας άνθρωπος, ένας σύγχρονος Λεωνίδας, πέταξε αυτές τις διαταγές στα σκουπίδια. Όπως ακριβώς και ο Σπαρτιάτης βασιλιάς είχε παρακάμψει κάποτε τους νόμους της Σπάρτης. Ηταν ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος που, σήμερα, κανείς δεν τον θυμάται, κανείς δεν τον γνωρίζει.
Ήταν ο άνθρωπος που αψήφησε τις διαταγές της Αθήνας, όταν η ηττοπάθεια είχε καταλάβει την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία των Αθηνών στα υπόγεια του ξενοδοχείου της«Μεγάλης Βρετανίας» -από εκεί διηύθυναν τον πόλεμο! ,που οργάνωσε την άμυνα στην πρώτη γραμμή και εξέδωσε τη δική του διαταγή προς τους άνδρες της Ογδοης Μεραρχίας: ουδεμία σκέψη διά υποχώρησιν, η τελευταία γραμμή αμύνης είναι εδώ, μέχρις εσχάτων. Ο Κατσιμήτρος μόνος, χωρίς καμιά βοήθεια από το ΓΕΣ και χωρίς κανείς στην Αθήνα να πιστεύει ούτε στιγμή στον αγώνα του, στάθηκε στην πρώτη γραμμή, πολέμησε και νίκησε! Ο Χ. Κατσιμήτρος υπήρξε από τους λίγους ανώτατους αξιωματικούς του στρατού που πολέμησε συνειδητά για τη νίκη κι όχι για την «τιμή των όπλων» το 1940-41.
Η Ιταλία είχε καταλάβει την γειτονική Αλβανία και συγκέντρωνε δυνάμεις στην ελληνοαλβανική μεθόριο. Μήνες πριν οι ιταλικές δυνάμεις προκαλούσαν επεισόδια στα σύνορα,θα περίμενε κανείς ότι η ελληνική πλευρά θα ενίσχυε τα φυλάκια της και θα προετοιμαζόταν για την επίθεση. Τι συνέβη όμως στην πραγματικότητα;
Το Γενικό Επιτελείο είχε σαν δεδομένη την επίθεση και την προέλαση του ιταλικού στρατού μέχρι τα Γιάννενα και έθετε γραμμή άμυνας τον ποταμό Άραχθο (γραμμή Ιωάννινα-Ζυγός Μετσόβου) με στόχο να μην περάσει ο εχθρός αφ' ενός στην Θεσσαλία και αφ΄ετέρου στην Αιτωλοακαρνανία, αφήνοντας στα χέρια των εχθρών την Ήπειρο.
Έτσι δικαιολογείται και η πεποίθηση των Ιταλών ότι θα κάνουν βόλτα και θα πιουν τον καφέ τους στα Γιάννενα. Όλα θα " πήγαιναν ρολόι" αν δεν υπήρχε ο Κατσιμήτρος και ο Δαβάκης. Ο πρώτος γιατί έκρινε ότι, αν οι Ιταλοί περνούσαν το Καλπάκι (επίσημη ονομασία τότε Ελαία) δεν υπήρχε περίπτωση να τους σταματήσουν πουθενά, (δεν χρειάζεται γνώσεις στρατηγικής για να το διαπιστώσει ο καθένας που θα κοιτάξει έναν γεωφυσικό χάρτη της περιοχής), και ο δεύτερος γιατί ξεκίνησε την επίθεση κατά των Ιταλών (σαν διοικητής του αποσπάσματος Πίνδου), κάτι που κανείς επιτελικός "δεν το είχε φανταστεί" ούτε στον ύπνο του.
Όπως προκύπτει από παντού και δέχονται όλοι οι έγκυροι ιστορικοί και στρατιωτικοί, σε αντίθεση με τις κατευθύνσεις του Γενικού Επιτελείου Στρατού, ο ίδιος και το επιτελείο του, αντί να οπισθοχωρήσουν 200-250 χλμ., διατήρησαν τη γραμμή άμυνας στην περιοχήΕλαίας (Καλπάκι) - ποταμού Καλαμά και των γύρω υψωμάτων. Οι στρατιώτες του έδωσαν τις πρώτες αποφασιστικές μάχες στο Καλπάκι από 2 μέχρι 8 Νοεμβρίου 1940.
ΠΗΓΗ
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ...